Reisverslag Trans Siberië Express: 9000 km per trein door Rusland, Mongolië en China
RUSLAND
Moskou
Om 10:55 in de stromende regen opgestegen. Boven Moskou mocht om militaire redenen jammer genoeg niet worden gefotografeerd. Het vliegveld in Moskou lag er verlaten bij. Ze hadden blijkbaar nogal wat moeilijkheden om de slurf aan te sluiten. De slurf uitgekomen bleek de etage wel erg verlaten te zijn. De paspoortcontrole had veel weg van die bij de Berlijnse muur vroeger. Mijn bagage kreeg weer de nodige belangstelling door de grote zwarte vlek op de monitor van de x-ray machine. Je moest opgeven hoeveel buitenlands geld je invoert en ook hoeveel tassen je bij je hebt. Bij de uitgang stond iemand van Intourist me op te wachten. Het was daar erg druk en je vraagt je af wat al die mensen daar te zoeken hebben. Na tien minuten kwam ineens iemand aanlopen met een bord met mijn naam (verkeerd gespeld) erop, die mij naar een taxi bracht (wrak was een betere benaming). De taxichauffeur was zo vriendelijk om mij niet te helpen om mijn tas in de kofferbak te leggen.
De weg vanaf het vliegveld had meer weg van een B-weg, maar voor de (hele weg niet sprekende) chauffeur bleek dat geen reden te zijn om langzamer dan 100 km per uur te rijden. Af en toe was het even naar adem happen als we een scherpe bocht namen. Op de snelweg kon gelukkig de snelheid nog wat worden verhoogd. Door zowel links als rechts in te halen en wanneer dat niet lukte maar midden tussen de wagens door de rijden op de tweebaans weg, hoefde gelukkig zelden gas terug te worden genomen. In je achteruitkijkspiegel kijken als je van rijstrook veranderd is hier blijkbaar een zonde. In de bebouwde kom liep de snelheid wat terug, maar alleen als dat onvermijdelijk was. Waarom achter aansluiten als je ook over de stoep de rij voor het stoplicht kan inhalen om vervolgens je auto voor de rest te manoeuvreren? Opvallend veel dure westerse auto´s trouwens. Dan eindelijk in het hotel aangekomen. Dat bleek wel een verrassing te zijn. Het hotel bleek een gigantisch complex te zijn van vier gebouwen van tussen de 18 en 28 verdiepingen. Lekker knus en sfeervol dus.
Bij de speciale Intourist balie mijn voucher ingewisseld voor een ander papiertje en daarmee weer naar een andere balie gegaan om in te checken. Met een papiertje met alleen een kamernummer erop de niet al te solide lift naar de 16e verdieping genomen. De dame die me daar stond op te wachten sprak ook al geen woord Engels, maar tegen inlevering van mijn papiertje kreeg ik toch de sleutel van de kamer. Het uitzicht was niet erg opbeurend. Daarna nog even de het hotelcomplex verkent. Het grootste deel van het enorme hotel oogde troosteloos en verlaten. Het hotel leek in een of ander achterbuurt te zijn. Terug in de hotelkamer werd nog gebeld. Een dame vroeg in gebrekkig Engels “do you want a girl?”. Maar niet gedaan.
Dag twee ´s morgens op jacht naar een metrostation gegaan. Na een stuk om het hotel heen te zijn gelopen kwamen ineens een aantal kraampjes in zicht. De kooplui varieerde van mensen die wat spullen in hun handen en tassen hadden tot iets wat moest doorgaan voor een soort kiosk. Ze stonden allemaal rond een gebouwtje, wat een metrostation bleek te zijn. Er stonden (open) poortjes bij de ingang waar je blijkbaar een muntje in moest stoppen. Dus maar even vragen aan een van de vele beambten die daar rondhingen. Uiteraard sprak er geen een woord Engels. Ik werd gedirigeerd naar iets wat een loket bleek te zijn. De dame achter het loket schrok op (of wakker) toen ik haar in het Engels aansprak. Een hoop gebaren, een stortvloed Russisch en geschreeuw naar allerlei mensen om haar heen was het gevolg. Na een paar minuten wachten werd een andere dame opgetrommeld die wel een paar woorden Engels sprak en mij een paar muntjes verkocht. Die muntjes moesten in het poortje, waarna je door kon lopen en een piepje hoorbaar was. Aangezien het personeel toch niet oplette, was een muntje bij nader inzien helemaal niet nodig geweest. Met de trap naar beneden, wat uitkwam op drie sporen. Nu nog uit zien te vinden welk spoor de metro van zou vertrekken. In mijn reisgids stond een handig plattegrondje van de metro. Helaas in het Latijns schrift, terwijl de bordjes in het metrostation alleen Cyrillisch schrift bevatte. Vrijwel iedereen stond op hetzelfde perron, dus maar op die gegokt. De metro kwam behoorlijk hard aangescheurd en een hele hoop mensen stapten in en uit.
De metrotrein leek een beetje op die in Parijs, met banken met de rug naar de buitenkant en voor de rest staanplaatsen. Het was behoorlijk warm in de metro, maar ik leek de enige te zijn die er van ging zweten. Ik had geen idee op welke lijn ik zat en waar ik zou moeten uitstappen en mikte daarom maar op het station waar de meeste mensen uitstapten. Ook daar alles weer in Cyrillisch schrift. Dus maar aan een beambte (die de onderkant van de roltrap al slapende in de gaten hield) gevraagd waar ik was. Ook deze schrok toen ik in het Engels iets vroeg. Ze gebaarde dat ik even moest wachten. Ze plukte met een hoop kabaal een aantal mensen van de roltrap die volgens haar wel wat Engels zouden spreken. Niet dus, maar toe ik het woord “Kremlin” liet vallen gebaarde ze druk dat ik een halte verder moest reizen. Dat dus maar gedaan. Wel een mooi metrostation trouwens (zoals velen onderweg). Op goed geluk een roltrap naar boven genomen. Buiten een drukte van jewelste en ook nog een groep andere toeristen. Deze maar achterna gelopen en stond binnen mum van tijd op het Rode Plein (niet erg rood trouwens).
Helaas was het Rode Plein hermetisch afgesloten voor onduidelijke redenen. Om mij heen probeerde mensen in het Russisch met megafoons de aandacht te trekken en ergens ving ik op dat de stremming rond 13:00 zou worden opgeheven. Eerst dus maar naar GOM, het befaamde warenhuis dat ook aan het Rode Plein ligt. Er worden alleen maar Westerse artikelen verkocht tegen Westerse prijzen. Erg druk was het niet. Het gebouw was wil aardig, ook van binnen, maar het befaamde was erg duidelijk al enige tijd vanaf. Geprobeerd aan de andere kant van het Rode Plein te komen, om zo het Lenin Mausoleum te kunnen bezoeken, maar dat was makkelijker gezegd dan gedaan aangezien er overal gebouwd en gerestoreerd werd. Een aanzienlijke omweg was het gevolg. Eerst moest een drukke straat worden overgestoken, maar aan een stuk door kwam het verkeer vijf rijen dik langs gereden. De ondergrondse passage was afgesloten dus iedereen (dat waren er nogal wat) moest die weg oversteken. Een behoorlijke riskante bezigheid. Op een “rustiger” moment trok de menigte langzaam op naar het midden van de weg, zodat het verkeer even gedwongen werd te stoppen. Het verkeer in de hele stad is trouwens een gekkenhuis. De wegen zijn duidelijk niet berekend op de hoeveelheid auto´s. Ook zijn de wolken uitlaatgassen niet erg prettig. Al die tijd in Moskou trouwens niet een keer een automobilist vrijwillig zien stoppen.
Na nog een stuk te hebben gelopen was daar ineens de ingang van het Kremlin. De toegang tot de belangrijkste bezienswaardigheden (een “all-in ticket” was ruim 60 gulden). Nogal forse prijzen dus. Ik kwam echter niet verder dan de bewaking, aangezien er geen tassen mee naar binnen mochten. Mijn rugzak dus maar in bewaring gegeven in een speciaal daarvoor ingericht gebouwtje, wat erg handig op 10 minuten lopen van de ingang was neergezet. Het Kremlin bleek best wel een groot complex te zijn. De Kathedralen e.d. waren wel de moeite waard met de vele schilderijen en antieke panelen. Overal stonden ventjes met fluitjes om er voor te zorgen dat iedereen op de uitgestippelde paden bleef.
De Treasury was een stuk drukker. Daar bleek je weer een extra (duur) ticket voor te moeten kopen. Wel erg de moeite waard. Zalen vol met juwelen, giften van andere landen, kronen, harnassen, rijtuigen, wapens en servies. Bij toeval kwam ik bij de diamantkamers terecht. En ja hoor, ook hier was een extra ticket nodig. Maar liefst dertig gulden moest worden neergelegd, maar daarvoor gingen gewapende militairen voor je opzij en werd een kluisdeur geopend waardoor je naar binnen kon. Nog nooit zoveel diamanten en goud bij elkaar gezien.
Na het Kremlin op zoek gegaan naar de ingang van het Lenin Mausoleum. Na dit eindelijk te hebben gevonden, bleek ik geen camera te mogen meenemen. Dus maar weer helemaal teruggelopen naar het bagagedepot van het Kremlin (1,5 km verderop). Gelukkig kon ik de tweede keer zo doorlopen. Overal stonden militairen geposteerd. In het mausoleum eerst een trapje af, waarna je in de centrale ruimte kwam. Daar lag Lenin – of iemand die daar voor door moet gaan – opgebaard in een baar met een marmeren blok daarboven dat steunde op vier pilaren. Het was een vrij klein mannetje. Weer buiten gekomen, bleek de uitgang aan de andere kant van het afgesloten Rode Plein te zijn. Omdat ik niet kilometers wilde omlopen, maar gewacht tot het Rode Plein weer werd vrijgegeven voor publiek. Dat duurde uiteraard langer dan verwacht. Waarschijnlijk omdat men met stoffer en blik het Rode Plein aan het schoonvegen was. Blijkbaar was ik niet de enige die ongeduldig was, want de menigte geïrriteerde mensen groeide gestaag.
Opvallend in het stadsbeeld waren de vele merkshops, die alleen producten van een specifiek merk verkochten zoals Danone, Nestle, Levis en Nike. Alle westerse producten zijn op zich wel verkrijgbaar, maar doorgaans duurder dan in Nederland. Lokale producten lijken niet erg gewild en van lage kwaliteit. Aan zaken als McDonalds is ook in Moskou geen gebrek. In veel winkels staan de prijzen in dollars aan, maar moet worden afgerekend in roebels. Zal wel met de inflatie te maken hebben. Het is opvallend hoeveel personeel er in winkels rondloopt. Als je iets wil kopen moest je het eerst uitkiezen. Er wordt dan een bonnetje uitgeschreven waarmee je naar een kassa gaat om te betalen. Daar krijg je weer een ander bonnetje, waarmee een derde personeelslid het artikel pakt. Soms moet je dus drie keer in de rij staan.
Trans Siberië (Mongolië) Express: door Rusland
Ruim op tijd aanwezig in het hotel voor mijn transfer van het station. Het bleek dat al op mij gewacht werd. Dit keer was het een vrij nieuwe Mercedes. Ook deze chauffeur zij de hele rit niets, maar was in ieder geval een stuk behulpzamer. Zeer ruim op tijd aangekomen op het station. Er was gelukkig maar een trein die om 19:55 vertrok en de bestemming kwam verdacht veel overeen met de plaatsnaam op mijn treinticket (in Cyrillisch). Toen ook bleek dat het treinpersoneel Chinees was, had ik genoeg zekerheid dat het de juiste trein was en wilde instappen. De Chinese steward was zeer behulpzaam en dirigeerde me naar een compartiment. Het was echter niet het compartiment dat op mijn ticket stond, maar in de trein is de steward nu eenmaal de baas. Al snel bleek dat er alleen maar buitenlanders in het treinstel zaten (allen reisden tweede klas). Voor ons in de trein zaten de Chinezen, achter ons het Russisch restauratierijtuig en daarachter de treinstellen gevuld met russen. Iedereen in ons treinstel – met uitzondering van een Mongool – ging naar Beijing, dus we zouden elkaar nog veel zien de komende week.
De trein verliet precies op tijd het station in Moskou. De uitzichten in Rusland waren gevarieerd, maar niet erg spectaculair. De trein denderde met een redelijke snelheid door. Hoge bergtoppen waren niet te zien. Er waren veel uitgestrekte en verlaten gebieden, met name toendra’s. Regelmatig waren er houten huisjes te zien met een eigen groetentuintjes. Het had wat weg van een volkstuinencomplex. Verschillende grote industriecomplexen gezien. Sommige kleuren rook die uit de schoorstenen kwamen hadden kleuren die ik nog nooit eerder gezien. Ook verschillende geïsoleerde wegen en bruggen gezien, die niet met elkaar in verbinding leken te staan. Alleen rond Irkutsk gingen we door een aantal tunnels. Met name in Siberië veel oneindig lijkende bosgebieden gezien. Over het algemeen was het vrij zonnig onderweg. Van de temperatuur buiten was binnen in de trein weinig te merken. In elk compartiment is een roterende ventilator bevestigd, maar die bleef doorgaans uit. In het treinstel was een op kolen gestookt boilertje, waar de hele dag vrijwel kokend water kon worden getapt. Erg handig voor thee, koffie, instant soep e.d. De Wc’s vielen reuze mee, al bleek er maar een voor ons beschikbaar was. De ander was blijkbaar voor de twee stewards in ons treinstel. De compartimenten en bedden/ couchettes zagen er goed uit. Onze stewards hielden de boel ook goed schoon. Regelmatig waren ze aan het dweilen of stofzuigen.
De stops onderweg waren een welkome onderbreking. De trein stopte meestal maar eens in de zoveel uur en dan is het prettig om even een frisse neus te halen en het station te verkennen. Ook waren op de meeste stations een paar kioskjes, waar proviand kon worden ingeslagen voor zeer redelijke prijzen. Op de eerste stations waar we stopten stonden de perrons stampvol. Soms wel honderden mensen. We begrepen eerst niet hoe dat mogelijk was, aangezien de trein al aardig vol was. Al snel bleek dat al die mensen waren gekomen om te kopen en te verkopen. Vanuit het Chinese gedeelte werd vanuit de ramen handel gedreven; in het Russische gedeelte leek men aan de ene kant van de treinstellen in te stappen en vervolgens met gevulde tassen bij de andere deur weer uit te stappen. Er was veel geschreeuw en geduw. Mensen zwaaiden met geld om aandacht te krijgen van de vele verkopers in de trein. De handelende Chinezen kwamen nogal grof over en het was maar de vraag of je ook hetgeen kreeg waarvoor je betaalde. Bij het restauratierijtuig probeerde mensen eten en drinken te slijten aan de kok en voor de “gewone” passagiers liepen mensen met drinken en vers brood en fruit rond. De chaos rond de trein was vooral op dag twee onbeschrijfelijk. Enerzijds wel komisch, anderzijds ook wel triest. De drukte nam af naarmate we verder in Rusland kwamen.
Op een van de stations hadden we wat meer tijd om de benen te strekken, zodat twee medereizigers en ik even het stationsplein gingen verkennen. Uiteraard ook hier weer niets te beleven. Snel weer de trein ingesprongen. We hadden het gevoel dat er iets niet klopte, maar we konden niet zo snel bedenken wat niet. Na een stuk door de trein te hebben gelopen kwamen we erachter wat er mis was: het was niet onze trein. Snel er weer uitgesprongen en onder de trein door gekropen naar onze trein. Het was wel even schrikken.
Vol verwachting keken we uit naar het moment dat we de grens tussen Europa en Azië zouden oversteken. De grens werd gemarkeerd door een obelisk. Er bestond nogal wat verwarring aan welke kant hij te zien zou zijn. Het was ondertussen donker geworden, maar iedereen bleef op om de obelisk te zien. Het bleek een onverlichte zuil te zijn van niet meer dan drie meter hoog. Door de flits van mijn camera werd hij even verlicht. Iedereen was nogal teleurgesteld en meer dan de helft van de toeristen zat aan de verkeerde kant van de trein te kijken. De foto is uiteraard mislukt.
Het slapen was over het algemeen geen probleem, al werden de wallen onder de ogen steeds groter. Er was ook geen mogelijkheid om je moe of druk te maken. op de een of ander manier is dat heel rustgevend en ontspannend. Je hoeft de hele dag niets te doen. Van verveling was echter totaal geen sprake. Aan mijn leesboek ben ik totaal niet toegekomen. In de trein begon een bepaalde routine te ontstaan, met twee drinken in de ene coupe, lunch met mensen uit een andere coupe en kaartspelletjes. Rond halfzeven verhuisde het hele treinstel naar het naastgelegen restauratierijtuig. Voor de rest veel naar buiten gekeken en gebabbeld. Rond middennacht tot een uur of negen ´s morgens werd doorgaans geslapen.
Het restauratierijtuig was een apart verhaal. Het restauratierijtuig werd voornamelijk bezocht door buitenlanders uit ons treinstel. Vreemd genoeg kwamen er geen Chinezen in het restauratierijtuig. De baas daar was “Boris”. Boris sprak een paar woordjes Duits en Engels (met de nadruk op “een paar”) waarmee hij het menu probeerde uit te leggen. Chicken soup, brut and better, meat and rice, chicken rice, gurken salad. Al snel hadden we door dat de chicken spullen niet te vreten waren, zodat iedereen praktisch hetzelfde bestelden. Het had wat weg van Goulash en was nog net eetbaar. Aangezien Boris bij elk tafeltje het menu oplas, konden we na een dag het menu al dromen. De menukaart bleef de eerste drie dagen hetzelfde. Op een station op dag vier zagen we een wat bloederige homp vlees de restauratiewagen in gehesen worden, evenals een zakaardappelen. Dat zouden we dan ook de rest reis in Rusland te eten krijgen. Boris was nogal een forse, echt Russische verschijning. Bij het eten werd een soort bruin brood dat taaier werd naarmate de dagen vestreken. Als je boter wilde, moest je dat extra betalen. Je kreeg dan een minuscuul stukje boter.
Boris gebruikte een wel heel grote antieke kassa, die je met een grote hendel aan de zijkant in beweging moest brengen en vervolgens het zwaar rinkelend geluid maakte. Veel geld kwam er niet in de la, aangezien eigenlijk alleen wij daar kwamen eten. De enkele Rus die er nog kwam, nam zijn eigen eten mee. Na twee dagen hadden we door hoe het systeem van Boris werkte. Hij zette de Goulash blijkbaar al ´s morgens op en liet het de hele dag doorsudderen tot de laatste die dag besteld had. Gaar was het in ieder geval wel en ook had je je bestelling razendsnel. Ook zijn openingstijden waren nogal vreemd. Het was blijkbaar open van negen uur ´s morgens tot negen uur ´s avonds. Voor de openingstijd hanteerde hij Moskou tijd, voor sluiting hanteerde hij de lokale tijd (andere tijdzone…). Hij had blijkbaar niets te doen totdat wij kwamen. Regelmatig troffen we hem overdag slapend aan. Opvallend was dat veel Chinezen in de trein zelf leken te koken. Hoe ze dat deden was niet geheel duidelijk, maar het rook in het Chinese gedeelte overal naar warm eten.
Ons treinstel was makkelijk te herkennen: alle schuifdeuren waren open en alle gordijntjes opzij geschoven voor het uitzicht. Je kon je dus niet vergissen als je op en neer door de erg lange trein liep. Als het buiten donker werd was het niet toegestaan om je buiten je eigen treinstel te begeven of je kreeg een boze Chinese steward tegenover je. In ons treinstel zaten twee stewards die elkaar dag en nacht afwisselden. Opvallend was dat op vrijwel elk station de locomotief werd gewisseld. Het hele Russische deel van het traject was trouwens elektrificeert.
´s Morgens aangekomen in Irkutsk. Iedereen heeft nogal moeite met de tijden. Officieel wordt in de trein en op de stations Moskou tijd aangehouden, hoewel de lokale tijd een paar uur later was. Je raakte daardoor het tijdsbesef helemaal kwijt. Zo ook rond Irkutsk waar het rond 3 uur ´s nachts al licht werd. Het Baikajmeer is inderdaad groot. Het is echter bewolkt, waardoor de mooie plaatjes uitblijven. Volgens de reisgids moet dit een fantastisch traject zijn, maar dat viel wat tegen. Misschien zijn we wat verwend geraakt met uitzichten. Het landschap werd wel wat bergachtiger. In Ulan Ude staan de verkopers alweer vol ongeduld op ons te wachten. Voor een dollar maar een stapeltje ansichtkaarten gekocht: gezien de foto´s zag de stad erg lelijk uit of moet de stad wat aan haar PR doen. Na Ulan Ude het laatste station in Rusland. Een ieder probeerde (grotendeels tevergeefs) van zijn roebels af te komen. Het werd dus flink shoppen. Ik zelf had een hele stapel spullen gekocht. Hoogtepunt was toch wel een grote taart met meer glazuur dan cake. Samen met de gekochte wodka e.d. met z´n allen verorberd. Was wel erg zoet. Daarna alles gereedgemaakt voor de grenscontrole
Rond middennacht bereikten we eerst de zwaar bewaakte Russische grens. Het leek alsof ik sjans had bij de paspoort-stempelaarster die wat Engels sprak, aangezien ze zeker een half uur bleef staan kletsen. Daarna werd ze weggeroepen door een superieur en bleek bovendien de enige stempelaarster in de trein te zijn. Ze had toch alle tijd, aangezien de trein 2,5 blijft staan aan de grens. Opvallend was dat ons compartiment veel meer tassen leek te bevatten dan de dag ervoor. De Russische militairen doorzochten de bagage van de Mongool in ons compartiment erg grondig, maar de bagage van de westerse toeristen werd niet aangeraakt. Wel werd uitgebreid gezocht naar verstekelingen. Een van de handelaren uit de trein werd samen met vier tassen van zijn koopwaar weggevoerd door militairen, maar stapte een uur later met een tas minder weer in. Nadat iedereen in de trein was gecontroleerd, bleken dezelfde militairen delen van hun uitrusting aan ons te willen slijten. Na veel onderhandelen was een en ander verkocht en kon de trein eindelijk door rijden naar de Mongoolse grens.
Trans Siberië (Mongolië) Express: door Mongolië
Vijf kilometer na de Russische grens was de Mongoolse grens. De Mongoolse paspoortcontrole was nogal amateuristisch. Het leek alsof er niemand Engels sprak of kon lezen. Onze paspoorten waren voor de militairen erg interessant. Op het entry form vulde mijn Britse buurman bij “sex” “yes please” in. Uiteraard had niemand dat door. Twee Mongoolse militairen met Kalasnikovs stonden bij de deur lange tijd naar ons te staren. De enigszins aangeschoten Brit (door de Wodka) vroeg aan een van hen of dat een Kalasnikov was. De militair herkende het woord en toonde trots zijn Kalasnikov. De Brit maakte een schietend gebaar met een rattattatat geluid. Niet erg slim, maar de Mongoolse militairen waren zo overrompeld dat ze zich even raad wisten en zenuwachtig begonnen te glimlachen.
In het compartiment naast ons zaten twee Zweden. Een van hen had een gitaar meegenomen. De Zweden hadden een Mongoolse officier op visite die wat op hun gitaar zat te spelen. Na een tijdje had het hele treinstel zich in en rond het compartiment van de Zweden verzameld. Later kwamen daar ook nog een stuk of acht Mongoolse officieren bij en begonnen de Mongolen ook nog een paar liedjes te zingen (opgenomen op tape). Het was een gezellige bedoening. Blijkbaar werd de grenscontrole afgeraffeld, aangezien de officieren de hele tijd allemaal bij ons waren. Na anderhalf uur vertrok het Mongoolse gezelschap, maar na tien minuten waren ze al weer terug. Alle gordijntjes moesten dicht, waarna de flessen wodka tevoorschijn kwamen. Na een soort wodka-inzegening van het treinstel, vloeide de wodka rijkelijk. Na een kleine fotosessie vertrokken de heren weer. De trein vertrok met 45 minuten vertraging.
Op het eerste station na de grens bleken de vele tassen die vlak voor de grens in ons treinstel waren verstopt weer verdwenen. Mongolië zelf deed nogal leeg en verlaten aan. Onderweg nog wilde kamelen, mensen op ezels, nomadententen en een aantal totaal verlaten dorpen gezien. We zaten nu in het achterste treinstel. Bij elke stopplaats bleek iedereen dat al te weten, want alle verkopers stonden al wachten. Precies op de plaats waar ons treinstel stopte. De prijs stond overal al vast: one dollar. Afhankelijk van het afdingen kon je meer krijgen voor je dollar. Foto´s van mensen nemen was moeilijk, aangezien men niet op de foto wilde, aangezien men blijkbaar geloofde dat het je ziel wegneemt. Een telelens doet in zo´n geval wonderen. Op de stations leek alsof elke keer het hele dorp uitliep. De vraag was dan ook wie dan ook wie kwam bekijken. Overal was het behoorlijk heet. Opvallend was dat er in de meeste plaatsen waar we stopten geen auto was te bekennen, wat een onwerkelijke stilte opleverende als je uit de trein stapte. Overigens waren het overwegend de buitenlanders die op elk station even uit de trein gingen en over het perron liepen. Voor een van de stationsgebouwen graasde zelf koeien.
Uren en uren reden we door de Gobi woestijn. Het deed niet echt aan als woestijn, aangezien het niet louter uit zand bestond. Toch wel erg kaal en leeg. In Mongolië hadden we ook een Mongools restauratierijtuig. De menukaart was een stuk uitgebreider dan de Russische en ook hier vielen de prijzen mee. Ik had een soort met groente gevulde pannenkoek besteld. Na een half uur werd het opgediend. Het was alleen koud, waarschijnlijk had een zeker een kwartier in de keuken gestaan voordat ik het kreeg. De meeste kregen trouwens koud eten opgediend. Rond middennacht werd de grens bereikt. Ook hier ging men weer erg amateuristisch te werk als toen we het land inkwamen. Met “don´t be quiet” probeerde een streng kijkende paspoortcontroleur nog wat overwicht te krijgen, maar nadat iedereen begon te lachen liet hij zich niet meer zien. Wederom werd onze bagage ongemoeid gelaten.
Trans Siberië (Mongolië) Express: door China
Tien minuten later bereiken we de Chinese grens. De grenscontrole was daar een stuk professioneler georganiseerd. Gewapend met trapjes en schroevendraaiers werd elke mogelijk verstopplaats doorzocht. Desalniettemin werd de grenscontrole vlot afgehandeld. Daarna werden de wielen omgewisseld. In China kent men een andere spoorbreedte dan in Mongolië en Rusland. Terwijl je er nog inzat werden de treinstellen een voor een iets opgetakeld en werden de onderstellen omgewisseld. Dat ging tergend langzaam.
Na een uur konden we uitstappen op het grensstation. Het stationsgebouw had meer weg van een kerstboom. Het was versierd met gekleurde lampjes, die ook nog knipperden. Binnen was de toeristen informatie en bank gesloten. Deze bleken alleen overdag open te zijn, terwijl de vier treinen die er wekelijks kwamen, alleen ´s nachts passeerden. Zoals gewoonlijk waren we de enigen die even uitstapten. De volgende dag onderweg vrijwel de hele tijd gefascineerd uit het raam gekeken. Het landschap was heel anders dan in Mongolië (veel groener). Vanuit de trein kon je lange tijd de Chinese muur zien. Op een van de stations doorsneden we de muur. Heel apart. De stations onderweg waren vrijwel leeg. De groep buitenlanders kreeg veel belangstelling van de plaatselijke bevolking. Tegen het einde reis met z´n allen nog een fles champagne (of wat er voor moest door gaan) genuttigd en een groepsfoto gemaakt. Precies op tijd kwamen we aan in Beijing.
Het station van Beijing was het grootste dat ik ooit gezien had en had bovendien de grootste wachtruimte ter wereld. Niet echt iets om trots op te zijn. Met de twee Zweden uit de trein afgesproken dat we de eerste dagen samen zouden optrekken. Tezamen een taxi genomen voor 60 yuan naar het Far East Hotel. Op de taximeter stond bij aankomst slechts 25 yuan, dus we waren gelijk flink afgezet. Een driepersoons kamer koste 328 yuan. Goedkoper hadden ze niet. De douche in heet hotel was kokend heet. Kon net op tijd op tijd wegspringen, anders was ik zeker verbrand. Het hotel lag midden in een volksbuurt met straten met aan weerszijde kraampjes met eten en drinken. Niet ver het hotel was een soort supermarktje waar het eten en drinken van prijsstickertjes was voorzien. Het is altijd handig om een prijsindicatie te hebben. Op alles moest afgedongen worden of je betaalde twee maal de gangbare prijs.
De volgende dag geprobeerd fietsen te huren. Dat was geen succes. Erg medewerkend was het personeel niet. De fietsen hadden duidelijk hun beste tijd gehad en bovendien kregen we een fiets mee die overduidelijk een lekke band had. Na 10 keer oppompen kwam ook de fietsverhuurder tot die conclusie. Toen de prijs ineens 20 yuan was terwijl het 10 minuten eerder nog 10 yuan was, zijn we na een half uur maar weer zonder fietsen vertrokken. Toen maar met de bus gegaan, een erg interessante belevenis. Bij de bushalte stonden twee maal zoveel mensen als normaliter in een bus past, maar dat weerhield niemand ervan om het toch te proberen. Een kleine veldslag was het gevolg, waarbij ook nog iemand via het raam naar binnen klom. Gelukkig waren we wat groter dan de gemiddelde Chinees en daardoor ook vrij vlot in de bus. In de bus zat een dame druk naar ons te roepen en gebaren. Na een tijdje hadden we door dat we bij haar een kaartje moesten kopen. Dat ging zo makkelijk nog niet, aangezien we haar niet verstonden en de bus te vol was om naar haar toe te lopen.
Onze stop was de verboden stad. Uitgestapt aan de rand van het Tentiamen plein. Volgens de plattegrond was de verboden stad aan de overkant van het plein. Even geen rekening gehouden met de gigantische omvang van het plein. De Verboden Stad was een stuk groter dan verwacht. Je kunt er zo een hele dag in rondzwerven. Erg mooi en indrukwekkend. Achter de Verboden Stad is een heuveltje, waar vanaf je mooi uitzicht hebt op de verboden stad. Een van de Zweden blijkt ondertussen een professionele onderhandelaar te zijn en kreeg zo al vlot 2/3 van de prijs af. Plots was ik mijn medereizigers kwijtgeraakt in de drukte. Gelukkig ´s avonds in het hotel weer herenigd. ´s Avonds naar de Peking Opera geweest, waarin veel acrobatiek zat opgenomen. Een bijzondere belevenis, al was het wel erg toeristisch (op een groot bord werd alles in het Engels ondertiteld !) en de zang niet om aan te horen.
De volgende ochtend tot de ontdekking gekomen dat veel goedkopere kamers nog leeg waren. Het personeel deed nogal moeilijk, maar na veel aandringen kregen we toch een goedkopere kamer (168 yuan i.p.v. 328 yuan). De kamer was zelfs groter, maar in de kelder niet ver van de karaokebar. Maar weer op jacht gegaan om fietsen te huren. Dit keer was de prijs 30 yuan, maar daarvoor kregen we dan ook redelijke fietsen. Fietsen door Beijing is een ware belevenis dat ik iedereen kan aanbevelen. Te beginnen bij de verkeersregels: geen. Op de meeste plaatsen hebben fietsers bijna evenveel ruimte als automobilisten en auto´s rijden niet erg hard. Om niet afgesneden te worden is het het handigst om ieder geval 1,5 van de stoeprand te fietsen. Als er dan een fietser of automobilist plots naar rechts gaat kun je tenminste nog uitwijken. Niemand geeft richting aan. Linksaf slaan is dan ook het moeilijkst. Je moet gewoon naar links opschuiven, maar geen plotselinge bewegingen maken. Eerst even treintickets gekocht. Dat ging onverwachts vrij makkelijk, aangezien er speciale loketten waren voor buitenlanders. Bij de lunch wat noodle spul gegeten en daarna naar de Tempel van Hemelse Vrede gefietst. Bleek een heel park te zijn. Ook weer erg indrukwekkend.
Door de Karaokebar naast onze kamer niet veel slaap gehad. Maar een weer een andere kamer geregeld. Dit keer zo ver mogelijk van de herrie af. Voor 0,5 yuan de bus naar het Tentiamen plein genomen en daar voor 2 yuan in de metro (lekker koel trouwens) naar de Zoo gestapt. In the middle of nowhere uitgestapt en op zoek gegaan naar een minibusje naar het Zomerpaleis gegaan. Op goed geluk voor 5 yuan in een minibusje gestapt, die gedeeld moest worden met ruim 20 anderen (en het paste ook nog…). We kwamen uiteindelijk toch uit bij het Zomerpaleis. Erg de moeite waard. Terug konden we voor 5 yuan ineens helemaal mee tot het Tentiamen plein. In het hotel vastgezeten in de lift met 7 Chinezen. Na een kleine klimtocht er na 10 minuten toch uit weten te komen.
De volgende dag met een georganiseerde tour mee, na eerst 20% op de prijs te hebben afgedongen. Eerst moesten nog twee Brazilianen aan de andere kant van de stad worden opgepikt. Overal was het een grote verkeerschaos. Eerstvolgende stop was voor de WC, die heel toevallig ver weggestopt zat in een mega souvenirshop. Uiteraard niet naar binnen gegaan. We hadden 100 meter terug een goedkoop winkeltje gezien en daar wat te eten gekocht. Een van de Brazilianen bleek in de souvenirshop een grote Chinese vaas gekocht voor 300 US dollar gekocht. Van afdingen had hij blijkbaar geen verstand. Ook niet erg praktisch ding om de hele vakantie met je mee te zeulen. De volgende stop was bij de Ming Tombes: erg toeristisch maar weinig te zijn. Daarna was het tijd voor de Chinese Muur. Het was daar gelukkig erg rustig. Helemaal naar boven geklommen, om daar tot de ontdekking te komen dat de Chinese kooplui ons voor waren geweest. Voor ons al een hele klim, maar met al die koopwaar op je rug zeker geen pretje. Water voor 10 yuan was wel wat erg prijzig. Nog wel na enig afdingen een certificaat gekocht met foto, waaruit blijkt dat je de muur beklommen hebt. Op de terugweg nog bij een vazenfabriek gestopt, die uiteraard toevallig naast een nog grotere souvenirwinkel stond.
´s Avonds nog uit eten geweest met de gids. Ze bleek lerares Engels te zijn, terwijl ze erg gebrekkig Engels sprak. Ze verdiende als lerares 750 yuan per maand. Met haar werk als tour guide verdiende ze 50 yuan per dag plus fooi. De volgende dag proberen uit te slapen, wat niet niet erg lukte. De warmste dag tot nu toe (34 graden). De twee Zweden uitgezwaaid op het station en alleen verder gegaan. Na wat gegeten te hebben op weg gegaan naar Beijing West Station, dat echter niet op plattegrond bleek te staan en bleek moeilijk te vinden. Dat alles in Chinese karakters stond aangegeven hielp niet echt. Na drie drie taxiritjes uiteindelijk toch nog gevonden. Het station bleek groter bleek te zijn dan het centraal station en was daardoor gelukkig al van grote afstand zichtbaar. Het had qua oppervlakte meer weg van een vliegveld. Bij de ingang stonden X-ray machines waar alle bagage doorheen moest. Drie Chinezen zorgden ervoor dat iedereen zijn bagage erdoor liet gaan, alleen bleek er niemand te zijn die op de monitoren keek.
Binnen krioelde het van de mensen. De eerste klas wachtruimte rook nogal duf, dus maar naar de tweede klas wachtruimte gegaan. Die had meer weg van een grote sporthal met wel heel erg veel wachtende mensen voor dezelfde trein. Ze bleken er toch allemaal in te passen. Zelf had ik een ticket voor softsleeper. In China kent men uiteraard geen klasse, zodat men 1e klas soft noemt en 2e klas hard. Er was maar een Softsleeper treinstel van de 25 treinstellen. Ik was blijkbaar de enige buitenlander in de trein en werd overal vreemd aangestaard. Op zich wel interessant te zien hoe de Chinese bovenklasse reist. Erg goed geslapen op een zacht bed. Pas rond 10:30 weer wakker. Maar even een kijkje gaan nemen in de Hardsleeper. Deze lijken op de couchettes in Europa, alleen zijn er geen deuren aan de corridor kant. Het is erg vol en een hoop herrie, nog afgezien van de wel erg hard staande muziek. Precies op tijd aangekomen in Xi´an.